Lidia Duda to uznana polska autorka reportaży oraz filmów dokumentalnych, której twórczość zyskała sobie szerokie uznanie. Urodziła się 30 czerwca 1958 roku w Tychach, a jej edukacja na Uniwersytecie Wrocławskim pozwoliła jej zgłębić tajniki kulturoznawstwa. Pracę magisterską poświęciła Hieronimowi Boschowi, co dowodzi jej zainteresowania sztuką i historią.
Po zakończeniu studiów Lidia Duda rozpoczęła karierę, pracując w różnych dziedzinach, w tym w klubie jazzowym i w Operze Wrocławskiej. Jej doświadczenie jako nauczycielki plastyki w Tychach przyczyniło się do rozwinięcia jej umiejętności artystycznych. Początkowo angażowała się w mediach w dziale reklamy katowickiego oddziału TVP, a wkrótce potem została reporterką w "Aktualnościach" TVP Katowice, gdzie zwróciła uwagę na różnorodne kwestie społeczne.
Od końca lat 90-tych Lidia Duda związana była z "Ekspresem Reporterów", gdzie przygotowała ponad 60 własnych reportaży. Później wkroczyła do Redakcji Filmu Dokumentalnego i Reportażu Programu 2 TVP. Jej prace zdobyły liczne nagrody na festiwalach filmowych, a niektóre dokumenty miały istotny wpływ na społeczne debaty.
Jednym z głośniejszych dzieł Dudy jest film „Nie zgadzam się na świat, w którym żyją moi bohaterowie”, ukazujący trudne życie dzieci żyjących na ulicy. Po jego emisji zorganizowano wyjątkowe zebranie sejmowej komisji poświęconej dzieciom i młodzieży. Z kolei film „U nas w Pietraszach”, przedstawiający perspektywę małego chłopca z popegeerowskiej wsi, doprowadził do powołania zespołu, który miał opracować program pomocy dla takich miejscowości.
Według Lidi Dudy, kluczem do dobrego reportażu jest umiejętność spojrzenia na bohaterów z empatią, a zarazem obiektywnie. W jej ocenie ważne jest, aby reporter wykazywał autentyczne zainteresowanie ich historią oraz potrafił w sposób szczery i uczciwy tworzyć narrację. Jej słowa mówią same za siebie: „Trzeba lubić bohaterów i patrzeć na nich krytycznie, być głodnym historii bohatera, umieć go wysłuchać, kiedy opowiada swoją tragedię. W tej współpracy musi być uczciwość...”.
Wybrana filmografia
Oto wyczerpujący przegląd filmografii Lidii Dudy, która w pełni zaangażowała się w proces tworzenia filmów, pełniąc różne kluczowe role w swoich projektach. Poniżej przedstawiamy listę jej dzieł:
- Pisklaki – 2022 (reżyseria, scenariusz, montaż, współpraca produkcyjna),
- Wszystko jest możliwe – 2013 (reżyseria, scenariusz, dokumentacja),
- Uwikłani – 2012 (reżyseria, scenariusz),
- Życie w cieniu radia – 2008 (reżyseria, scenariusz),
- Bracia – 2007 (reżyseria, scenariusz),
- Co widzisz, jak zamkniesz oczy – 2006 (reżyseria, scenariusz, dokumentacja),
- Herkules wyrusza w świat – 2005 (reżyseria, scenariusz),
- Młode rekiny – 2004-05 (telenowela dokumentalna – reżyseria, scenariusz, dokumentacja, komentarz),
- Herkules – 2004 (reżyseria),
- Witaj bracie w cygańskim taborze – 2003 (reżyseria, scenariusz),
- Tylko tato – 2003 (telenowela dokumentalna – reżyseria),
- Akwarium – 2003 (reżyseria, scenariusz),
- U nas w Pietraszach – 2002 (reżyseria),
- Nie zgadzam się na świat, w którym żyją moi bohaterowie – 2002 (reżyseria, scenariusz),
- Tu wódka jest Bogiem, a wiara nałogiem – 2001 (reżyseria),
- Ciemna strona miasta – 2001 (realizacja).
Nagrody
Lista nagród Lidii Dudy jest imponująca, prezentując jej osiągnięcia przez lata. Zaczynając od najnowszych wyróżnień:
- 2023 – Prix Italia dla filmu Pisklaki w kategorii „Dokument telewizyjny”,
- 2007 – Nagroda Specjalna Jury na Banff World TV Festival za „Herkules wyrusza w świat”,
- 2006 – wyróżnienie w kategorii „film telewizyjny i video” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Złoty Rycerz” w Moskwie za „Herkulesa”,
- 2006 – Nagroda im. Macieja Szumowskiego na Krakowskim Festiwalu Filmowym za „Herkules wyrusza w świat”,
- 2006 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych Kanton za „Herkules wyrusza w świat”,
- 2005 – Grand Prix „Złoty Lajkonik” oraz Nagroda Kodak na Krakowskim Festiwalu Filmowym za „Herkulesa”,
- 2004 – nagroda Przewodniczącego KRRiT za „U nas w Pietraszach”,
- 2002 – nagroda Dyrekcji Programu TVP2 za „U nas w Pietraszach”,
- 2002 – nagroda specjalna sponsorów na Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” za „U nas w Pietraszach”,
- 2002 – dyplom uznania na Krakowskim Festiwalu Filmowym za „U nas w Pietraszach”,
- 2002 – Grand Press w kategorii „reportaż telewizyjny” za „U nas w Pietraszach”,
- 2001 – I miejsce na Ogólnopolskim Przeglądzie Reportażu Telewizyjnego w Katowicach za „Ciemną stronę miasta”,
- 2001 – nagroda Ministra Zdrowia za „Tu wódka jest Bogiem, a wiara nałogiem”,
- 2000 – I miejsce na Ogólnopolskim Festiwalu Reportażu Telewizyjnego we Włocławku za „Tu wódka jest Bogiem, a wiara nałogiem”.
To tylko niektóre z licznych nagród, które utwierdzają jej pozycję w branży filmowej i telewizyjnej.
Oceń: Lidia Duda