Maria Krzyżowska

---

Życiorys

Maria Krzyżowska, postać o niezwykłym dorobku, swoje życie zawodowe w okresie międzywojennym poświęciła pracy w szkołach powszechnych, szczególnie w powiatach rybnickim, pszczyńskim i lublinieckim. W 1921 roku z powodzeniem ukończyła kurs nauczycielski na Polskim Uniwersytecie Ludowym w Katowicach, a 11 lat później, w 1932, przystąpiła do egzaminu państwowego, zdobywając pełne kwalifikacje na stanowisko nauczyciela.

W kontekście powstań śląskich Krzyżowska pełniła istotną rolę jako kierowniczka sekcji sanitarnej w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska oraz Polskiego Czerwonego Krzyża w Tychach. Jej działania obejmowały także organizację drużyn harcerskich, które zakładała w Tychach tuż po powstaniach oraz w kolejnych miejscowościach, w których pracowała jako nauczycielka.

W momencie wybuchu II wojny światowej, Maria objęła funkcję dowódczyni drużyny sanitarnej w Polskiej Samoobronie Obywatelskiej w Lublińcu. Niestety, po zajęciu tych terenów przez Niemców aktywnie zaangażowała się w działalność Organizacji Orła Białego, a także prowadziła tajne nauczanie od końca 1939 roku aż do 18 grudnia 1940.

Jednakże działalność ta nie pozostała bez echa. Ze względu na denuncjację, Maria zmuszona była do ucieczki z Lublińca i przez pewien czas ukrywała się u swojego brata, Franciszka Krzyżowskiego, w Tychach. Aresztowana 14 stycznia 1941 roku podczas akcji Intelligenzaktion Schlesien, mającej na celu eliminację polskiej inteligencji, była więziona w Tychach, Katowicach i Opolu.

W Katowicach odbyła się jej rozprawa, na której została skazana za nauczanie języka polskiego oraz nieprzychylność wobec państwa niemieckiego. Z dniem 12 lutego 1943 roku Maria trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie zarejestrowano ją pod numerem 35209. Niestety, jej los tragicznym zakończeniem, gdyż zginęła w tym obozie zaledwie miesiąc po przywiezieniu.

Upamiętnienie

W Lublińcu, ulica nosi imię Marii Krzyżowskiej, co jest wyrazem hołdu dla jej pamięci i zasług. Również jej nazwisko pojawia się na tablicy dedykowanej piętnastu harcerzom oraz harcerkom Hufca ZHP Lubliniec, którzy oddali życie w latach 1939–1945. Tablica ta jest umieszczona na pomniku Pamięci Poległych za Polskość Ziemi Śląskiej, który znajduje się na placu Pawła Golasia w Lublińcu.

---

Oceń: Maria Krzyżowska

---