Paweł Kontny SChr, urodzony 29 czerwca 1910 roku w Paprocanach, pozostaje znaczącą postacią w historii Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Jako ksiądz, był członkiem Towarzystwa Chrystusowego i w okresie II wojny światowej pełnił swoją posługę w Lędzinach.
Niestety, jego życie tragicznie zakończyło się 1 lutego 1945 roku, kiedy to zginął z rąk żołnierzy radzieckich. Powód tej brutalnej śmierci był heroiczny: Kontny poświęcił swoje życie w obronie dwóch dziewczyn, próbując ochronić je przed porwaniem oraz zgwałceniem przez radzieckiego oficera.
Po jego zabójstwie, mieszkańcy zmuszeni zostali przez Sowieci do pochowania księdza w miejscu, gdzie zginął. Dopiero trzy dni później, kiedy front przesunął się na zachód, mieszkańcy Lędzin podjęli decyzję o ekshumacji jego ciała, aby godnie pochować go na lokalnym cmentarzu. Do dziś, w Lędzinach jedna z ulic nosi jego imię, a obecnie trwa przygotowanie do procesu beatyfikacyjnego, co podkreśla jego znaczenie oraz pamięć o tej tragicznej postaci.
Wczesne lata
Paweł Kontny przyszedł na świat 29 czerwca 1910 roku w Paprocanach, będąc synem Jakuba oraz Jadwigi Kontnych. Po zakończeniu nauki w miejscowej szkole podstawowej, kontynuował edukację w gimnazjum w Mikołowie. Niestety, sytuacja finansowa jego rodziny zmusiła go do podjęcia pracy już podczas wakacji. W tym czasie podejmował różnorodne zatrudnienia, w tym pracował u ślusarza oraz w lokalnej kopalni węgla.
Formacja seminaryjna
31 sierpnia 1932 roku Paweł Kontny wstąpił do nowicjatu nowo powstałego zakonu Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Przyjęcie do nowicjatu miało miejsce dzięki Czcigodnemu Słudze Bożemu Augustowi kard. Hlondowi, który był założycielem zakonu. Po pomyślnym zakończeniu nowicjatu, 16 października 1933 roku, Kontny złożył swoje pierwsze śluby zakonne.
Już następnego dnia, w towarzystwie innych kleryków Chrystusowców, rozpoczął dwuletnie studia filozoficzne w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Gnieźnie, gdzie rektorem był bł. Michał Kozal. Po zakończeniu filozoficznej ścieżki edukacyjnej, Kontny podjął czteroletni program teologiczny w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu.
16 października 1936 roku złożył śluby wieczyste na ręce kardynała założyciela, co stanowiło kluczowy moment w jego życiu zakonnym.
Kapłaństwo
3 czerwca 1939 roku Paweł Kontny przyjął święcenia kapłańskie, które miały miejsce w katedrze w Poznaniu. Uroczystość ta odbyła się z rąk Czcigodnego Sługi Bożego, kardynała Augusta Hlonda. Wkrótce po przyjęciu sakramentu kapłaństwa, wyruszył do Estonii, gdzie zaangażował się w duszpasterstwo wśród miejscowej Polonii.
W czasach, gdy Kontny znajdował się w Estonii, wybuchła druga wojna światowa. W obliczu zaistniałej sytuacji, otrzymał propozycję wyjazdu do Finlandii, jednak podjął decyzję o powrocie do Polski. Jego wybór świadczył o głębokim przywiązaniu do ojczyzny oraz zrozumieniu dla potrzeb wspólnoty, z której pochodził.
Druga wojna światowa
W dniu 13 września 1939 roku Paweł Kontny dotarł do Łucka. Wkrótce po przybyciu spotkał swojego towarzysza z kursu, ks. Alojzego Dudka, z którym wspólnie pełnili swoją posługę w katedrze aż do 30 września 1939 roku. Po tym okresie obaj duchowni postanowili udać się do Tychów.
Kontny zamieszkał potem w swoim rodzinnym domu w Paprocanach, gdzie objął rolę wspierającą w lokalnej kaplicy. Jego celem stał się remont i odnowa obiektu, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie społeczności.
W dniu 28 maja 1941 roku został zatrzymany z powodu swojej działalności zarówno patriotycznej, jak i duszpasterskiej. Po aresztowaniu trafił do więzienia w Mikołowie, ale po dwóch tygodniach udało mu się odzyskać wolność. Jednak wkrótce zmuszony był do przeniesienia się do Lędzin, gdzie znowu pełnił obowiązki księdza w parafii.
W dniu 28 stycznia 1945 roku Lędziny zostały zajęte przez radziecką Armię Czerwoną, która wyparła wojska hitlerowskie. Dzięki jego doskonałej znajomości języka rosyjskiego, Kontny miał możliwość negocjowania powrotu 70 jeńców wojennych do ich rodzinnych domów. Byli to żołnierze, którzy w czasie wojny zostali wcieleni do armii niemieckiej, a ich pierwotne domy znajdowały się na obszarze II Rzeczypospolitej.
Śmierć i pogrzeb
W dniu 1 lutego 1945 roku, po porannej mszy, wydarzyła się tragiczna historia. Dwie dziewczyny, przerażone i potrzebujące pomocy, pobiegły do plebanii w poszukiwaniu wsparcia. To matka ich wysłała, aby zaapelować o pomoc przeciwko żołnierzom radzieckim, którzy usiłowali je porwać i zgwałcić. Na to wezwanie wkroczył Paweł Kontny, który natychmiast udał się na miejsce incydentu, by negocjować sytuację z sowieckim oficerem.
Nieoczekiwanie, radziecki oficer wyciągnął pistolet i zagroził mu śmiercią, jeśli nie przestanie przeszkadzać. Kontny został brutalnie pojmany przez żołnierzy radzieckich, a następnie dotkliwie pobity i zastrzelony na miejscu. Co więcej, oficer narzucił mieszkańcom obowiązek pochowania Kontnego tam, gdzie zginął.
Trzy dni później, kiedy front posunął się na zachód, mieszkańcy podjęli decyzję o ekshumacji zwłok Kontnego i przeniesieniu ich do lokalnego kościoła. W 8 lutego 1945 roku zorganizowano uroczysty pogrzeb, który mimo trudności związanych z podróżowaniem oraz komunikacją spowodowanymi wojną, przyciągnął liczny tłum. W ceremonii uczestniczyło 10 księży, a głównym celebransem mszy był ks. Jan Wodarz, natomiast homilię wygłosił ks. Jan Klyczka.
Ostatecznie, Kontny został pochowany na cmentarzu w Lędzinach, w pobliżu kościoła św. Anny. Na jego nagrobku wyryto znaczący cytat odwołujący się do Ewangelii św. Jana: „Jak dobry pasterz oddał życie za swoje owce”.
Proces beatyfikacyjny
Po śmierci ks. Pawła Kontnego, inicjatywa dotycząca jego beatyfikacji zyskała na znaczeniu. Mimo tego, że w kraju panował reżim komunistyczny, a po II wojnie światowej formalne prace nad procesem beatyfikacyjnym nie mogły zostać podjęte, obawy te nie zniechęciły wiernych do działania.
W miarę jak Polska odzyskiwała wolność po upadku komunizmu, Towarzystwo Chrystusowe podjęło konkretne kroki w celu zainicjowania procesu beatyfikacyjnego, włączając imię Kontnego do grupowego procesu „Męczenników Wschodu (komunizm 1917-1989)”. Aktualnie proces ten jest w trakcie przygotowań.
W ramach licznych działań mających na celu upamiętnienie ofiary oraz tragiczną śmierć księdza, nadzwyczajnym zaszczytem było nadanie jego imienia jednej z ulic w Lędzinach.
Przypisy
- Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., 22.11.2020 r. | Ks. Paweł Kontny [online], www.radioem.pl, [dostęp 16.01.2021 r.]
- Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., 1.02.2020 r. 75 lat temu sowieccy żołnierze zamordowali ks. Pawła Kontnego [online], www.gosc.pl, [dostęp 16.01.2021 r.]
- Proces Męczenników Wschodu - Kajetan Rajski, Zdzisław Jancewicz - Portal OPOKA [online], opoka.org.pl [dostęp 06.03.2021 r.]
- Ksiądz Paweł Kontny (1910-1945)- dusz zastrzelony pasterz - artykuł zamieszczony w "Naszym Dzienniku", w numerze 187 (2900) z dnia 11-12.08.2007 r. [online], mtrojnar.rzeszow.opoka.org.pl [dostęp 16.01.2021 r.]
- Życie i śmierć ks. Pawła [online], www.patrimonium.chrystusowcy.pl [dostęp 16.01.2021 r.]
- ks. Paweł Kontny | dzieje.pl - Historia Polski [online], dzieje.pl [dostęp 16.01.2021 r.]
- Kontny Paweł – E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku [online], silesia.edu.pl [dostęp 16.01.2021 r.]
- Ksiądz Paweł Kontny [online], jankowice.rybnik.pl [dostęp 16.01.2021 r.]
- Księdza Pawła Kontnego [online], Księdza Pawła Kontnego [dostęp 16.01.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Janusz Zimniak | Stanisław Krzystolik | Piotr Greger | Karol Golda | Paweł Latusek | Marek Szkudło | Artur StopkaOceń: Paweł Kontny