Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach


Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary, określany jako Mały Asyż, to niezwykle interesujący obiekt architektoniczny. Jego konstrukcja została zrealizowana według grafiki opracowanej przez Stanisława Niemczyka, oraz ma charakterystyczny kształt krzyża franciszkańskiego.

Usytuowany jest w dogodnej lokalizacji, przy skrzyżowaniu ulic Przemysłowej i Paprocańskiej w Tychach, co czyni go łatwo dostępnym miejscem dla odwiedzających.

Historia

W maju 1999 roku, metropolita ks. arcybiskup Damian Zimoń zgodził się na budowę nowego kościoła, który powstał na działce przekazanej przez Grzegorza Czardybona. Prace przygotowawcze zainaugurowano jesienią tego samego roku. Wyjątkowym momentem dla całego przedsięwzięcia było poświęcenie kamienia węgielnego przez papieża Jan Paweł II, które miało miejsce 15 czerwca 1999. Zaledwie kilka miesięcy później, 4 października 1999 roku, bp Stefan Cichy dokonał poświęcenia placu budowy.

Rozpoczęcie budowy kościoła oraz klasztoru miało miejsce 4 maja 2000 roku, a za całość prac odpowiadał o. Wawrzyniec Jaworski. Architektura świątyni została zaprojektowana przez Stanisława Niemczyka we współpracy z Anną Niemczyk-Wojtecką oraz Robertem Wojteckim. Warto również wspomnieć, że od 1999 roku, w okresie świąt Bożego Narodzenia, ojcowie zorganizowali tradycyjną żywą szopkę, co stało się integralną częścią lokalnych obchodów.

Kolejnym ważnym wydarzeniem miało miejsce 18 sierpnia 2002 roku, gdy podczas wizyty na krakowskich Błoniach, papież Jan Paweł II poświęcił kamień węgielny kaplicy Miłosierdzia Bożego. Do tej kaplicy, 23 września 2004 roku, wprowadzono relikwie św. Ojca Pio, a 31 października tego samego roku dodano relikwie św. Klary z Asyżu.

Warto także zauważyć, że z powodu braku dostępnej przestrzeni na cmentarz parafialny, w 2010 roku zrealizowano projekt kolumbarium, które ma pojemność około 600 urn, co znacznie ułatwiło przechowywanie prochów zmarłych parafian.

Opis

Budynek, o którym mowa, został zaprojektowany na podstawie krzyża franciszkańskiego. W całej konstrukcji widoczne są odniesienia do stylu architektonicznego średniowiecza, zwłaszcza w kontekście bazyliki poświęconej św. Franciszkowi w Asyżu. Jego realizacja odbyła się przy użyciu betonu oraz jasnego dolomitu, który pochodzi z Libiąża.

Kościół składa się z dwóch części: górnej i dolnej. W części górnej można znaleźć kaplicę Matki Boskiej Bolesnej. Sufit w tej przestrzeni wyłożony jest drewnem, co nadaje mu szczególny charakter. Obecnie umieszczony w tym miejscu drewniany ołtarz odzwierciedla panoramę Asyżu. Naprzeciwko ołtarza przewidziano wolno stojącą chrzcielnicę, a bezpośrednio pod nią znajduje się replika grobu św. Franciszka. Warto również zauważyć, że nad ołtarzem umieszczono dodatkową ośmioboką wieżyczkę.

W dolnej części kościoła znajdują się dwie kaplice, które są replikami kaplic w Asyżu: Porcjunkuli oraz kaplicy grobu św. Franciszka. Z tyłu kaplicy św. Franciszka usytuowane są krypta, w której znajduje się sakrament pokuty, oraz kaplica Boskiego Miłosierdzia. Strop dolnego kościoła, o kształcie przypominającym krzyż, ma powierzchnię 100 m².

Na zewnątrz, nad głównym wejściem do świątyni, znajduje się wyrzeźbiona przez o. Wawrzyńca kopia krzyża z San Damiano. Inspirując się kryptą w bazylice w Asyżu, stworzono również okrągłą kryptę o promieniu 8 metrów, która dodaje wyjątkowego klimatu tej pięknej budowli.

Symbolika

Na terenie, na którym zrealizowano budowę świątyni, jego forma przypomina trójkąt. Obejmuje go rozwidlenie dróg, a w jego centralnej części znajduje się figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, która została ufundowana w 1893 roku przez Józefa Czardybona oraz jego żonę. Obiekt sakralny oraz klasztor, które miały tu powstać, były inspirowane życiem św. Franciszka z Asyżu, co miało kluczowe znaczenie dla ich ostatecznego kształtu.

W procesie tworzenia architektury, zastosowanie dolomitu stanowi nawiązanie do stylu typowego dla Umbrii. Natomiast barwiony na brązowo beton ma swoje odzwierciedlenie w charakterystycznych dla regionu kolorach ziemi. Zacheuszki, które stanowią element budowli, wykonane zostały z różowego dolomitu sprowadzonego z Asyżu, co dodatkowo podkreśla ich oryginalność.

W projekt wpisano także kopie dwóch obiektów, które odgrywają istotną rolę w biografii św. Franciszka. Po pierwsze, odtworzono kaplicę Porcjunkuli, która znajduje się w bazylice Najświętszej Marii Panny od Aniołów w Asyżu. Odtworzenie tej budowli bazuje na wymiarach oraz układzie kamieni, choć zrezygnowano z polichromii. Po drugie, stworzono pomniejszoną wersję grobu św. Franciszka, według modelu, znajdującego się w bazylice św. Franciszka w Asyżu.

Kaplica Porcjunkuli została umiejscowiona na osi całego założenia, która swój początek ma w miejscu figury z 1893 roku. W ogrodzeniu, oś ta jest dodatkowo zaakcentowana otworem w kształcie krzyża. Wybudowana jako pierwsza w 2000 roku, kaplica stała się symbolicznym kamieniem węgielnym całego kompleksu.

W projekcie przewidziano również pięć wież, które nawiązują nie tylko do ran Chrystusa, ale także do stygmatów św. Franciszka. Cztery z nich, mające 40 metrów wysokości, są zaprojektowane w taki sposób, aby przypominały gwoździe z krzyża. Piąta wieża, stalowa i wciąż nieukończona, ma symbolizować płomień, który reprezentuje serce Jezusa. Docelowa wysokość tej wieży osiągnie 70 metrów, tym samym stanowiąc wysublimowany element całej architektury.

Przypisy

  1. JolantaJ. Pierończyk, Kościół świętych Franciszka i Klary w Tychach – to już 19. rok budowy [ZDJĘCIA] [online], tychy.naszemiasto.pl, 06.03.2019 r. [dostęp 18.05.2019 r.]
  2. Franciszkanie świętują 20-lecie w Tychach [online], Dziennik Zachodni, 16.05.2016 r. [dostęp 25.05.2019 r.]
  3. MariaM. Lipok-Bierwiaczonek, Tychy oczywiste i nieoczywiste: książęce ślady, dotknięcie sacrum i nowe miasto, Tychy: Urząd Miasta, 2015 r., s. 97, ISBN 978-83-62193-21-9, OCLC 912898733 [dostęp 26.05.2019 r.]
  4. KseniaK. Kumczyk, Dziennik Zachodni nr 25/2006 [online], Parafia pod wezwaniem św. Franciszka i św. Klary, 23.06.2006 r. [dostęp 25.05.2019 r.]
  5. Historia parafii [online], Parafia pod wezwaniem św. Franciszka i św. Klary [dostęp 25.05.2019 r.]
  6. RyszardR. Szner, Regionalna Pracownia PTTK w Katowicach – Ojcowie Franciszkanie w Tychach [online], krajoznawca.org [dostęp 17.05.2019 r.]
  7. a b c d Tychy – Mały Asyż (kościół pw. św. Franciszka i św. Klary). Atrakcje turystyczne Tychów. Ciekawe miejsca Tychów [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 17.05.2019 r.]
  8. Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary [online], umtychy.pl [dostęp 17.05.2019 r.]
  9. JolantaJ. Pierończyk, Nasz kawałek Asyżu. Dziennik Zachodni [online], Parafia pod wezwaniem św. Franciszka i św. Klary, 29.12.2004 r. [dostęp 25.05.2019 r.]

Oceń: Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:13